Przeglądając zapisy kościelnych ksiąg, akty stanu cywilnego oraz inne dokumenty w poszukiwaniu swoich przodków ciągle napotykałem na „innych” Tadajewskich nie związanych z moją linią genealogiczną. Te małe gałązki drzew, zaopatrzone w kolejny numer, tworzone poczatkowo na bazie miejsca zamieszkania lub parafii, udało mi się w większości, składając je jak puzzle, połączyć w większe gałęzie. Zebranie wszystkich gałęzi w jedno drzewo okazało się niemożliwe z uwagi na brak pisemnych danych gdyż większość najstarszych ksiąg kościelnych zaczyna się w pierwszej połowie XVIII wieku, kiedy to w praktyce w kościołach katolickich i ewangelckich wprowadzono obowiązek prowadzenia ksiąg chrztów, ślubów i zgonów. Tak więc w efekcie pozostało kilkanaście dużych linii genealogicznych rodu Tadajewskich.
Do chwili obecnej znanych jest kilka linii rodu Tadajewskich z terenu Prus mających kontynuację do teraźniejszości. Są to:
Linia 1 - wywodząca się od Mathiasa (*ok. 1690) z Gorynia, która jest moją bezpośrednią linią genealogiczną. Częściami tej linii są:
linia 5 A wywodząca się od Christiana (*28.07.1768) z Krotoszyn, której z kolei przedłużeniem jest linia 5 wywodząca się od Jakuba (*13.06.1808) z Krotoszyn;
linia 5B1 wywodząca się od Mathiasa (*24.12.1760) z Krotoszyn, której przedłużeniem są linie 19 wywodząca się od Franciszka (*5.06.1834) z Brattiana i Zajączkowa oraz linia 25 wywodząca się od Tomasza (* ok. 1880) z Głęboczka i Dohnestadt (Donowo) Oprócz Polski część członków linii 19, potomków Johanna, mieszka obecnie w USA a część potomków z linii 25 mieszka we Francji ;
linia 31 wywodząca się od Johanna (*3.03.1763) z Kisielic.
Linia 5B2 wywodząca się od Andrzeja (*1774) z Krotoszyn, częściowo mająca kontynuację w USA.
Linia 11/12 – (część linii 37) wywodząca się od Matthiasa (Macieja) *(ok. 1710) z Dombrówki i jego syna Laurentiusa (Wawrzyńca) (*2.08.1778) z Bielic. Jej przedłużeniem jest linia 13 w całości amerykańska i nowozelandzko - australijska, której początek dał Franz (*11.03.1812) z Waldau (Wałdowo) i Conradswalde (Kuczwały).
Linia 29 - wywodząca się od Jacoba (*ok. 1724) z Rywałdu (późniejsza nazwa Rywałdzik) a wcześniej prawdopodobnie od Paula (* ok. 1700) z Jablonowa, której częścią są:
linie 8, 8A (od Franciszka z Piotrowic Wielkich, *9.12.1799),
linia 16 (od Xaveriasa z Cichego, *2.10.1823),
linia 17 (od Josepha z Szwarcenowa, *20.03.1797) oraz
linia 22 - wywodząca się od Franciszka (*20.02.1869) w Klein Rehwalde (Rywałdzik), krawca z Chełmna. Potomkowie z tej linii żyją w Polsce a o nazwiskach: Nowicki, Nielsen, Sanders w USA.
linia 35 – wywodząca się od Thomasa (*7.12.1851) z Jeglii w znacznej większości niemiecka. Jego dwaj synowie Andreas i Hans około 1899 roku wyemigrowali do Bochum.
Częścią linii 29 jest zapewne także linia 5B wywodząca się od Jakuba (*1812) z Krotoszyn. Nie ma ona już męskiej kontynuacji do teraźniejszości (osoby z nazwiskiem Tadajewski).
Linia Tedjeske – mieszana linia Taddey/Tadajewski wywodząca się od ewangelika Gottfrieda Thaddey ze Zbiczna (* ok. 1725). Jego wnuk Christian Thaddey w 1808 używał również nazwiska Taddeiewski. Syn Christiana (Krystiana) Carl (Karol) w dokumentach swego syna, murarza Michaela z Brodnicy (*1836), występuje już jako Tadajewski. Michael w 1884 roku wyemigrował do USA. Za nim podążyli kolejno syn Johann (1.05.1887), żona Anna i częścią swych dzieci w tym z córką Heleną i jej świeżo poślubionym mężem, młynarzem Teodorem Koźmińskim (25.10 1887) a w końcu Ladislaw w 1889 roku. Wszyscy oni zamieszkali w Johnston, Cambria w stanie Pennsylvania.
Linia 37 - wywodząca się od Adalbertusa (Wojciecha) *(1706) z Buczka a później z Osieczka (parafia Nieżywięć) i Matthiasa (Macieja) (* ok. 1710) z Dombrowki i jego syna Laurentiusa (Wawrzyńca) (*2.08.1778) z Bielic. Jej przedłużeniem jest linia 13 w całości amerykańska i nowozelandzko- australijska, której początek dał Franz (*11.03.1812) z Waldau (Wałdowo) i Conradswalde (Kuczwały).Jej przedłużeniami są linie 11/12 ze Skarlina i 13 w USA i Nowej Zelandii.
Linia 39 - wywodząca się od Adama (*1782), ewangelika z Gusenofen (Guzowy Piec pow. Ostróda). Jest możliwym, że jest to kolejna mieszana linia Tadday/Tadajewski.
Istnieje też kilka linii wygasłych lub linie, których ustalenie kontynuacji lub połączeń z znanymi liniami jest niemożliwe z braku danych. Zachowane księgi kościelne nie zawsze, niestety, są kompletne.
Na Ziemi Dobrzyńskiej - pierwotnej kolebce rodu, obecnie też mieszkają Tadajewscy (Rypin, Balin, Gulbiny, Włocławek, Suradówko) - potomkowie tych, którzy tam pozostali. Ich genealogii nie zbadano wystarczająco dokładnie. Znaleziono zapisy dotyczące Tadajewskich w księgach kościelnych parafii Rypin, Strzygi, Rogowo, Radomin, Karnkowo i Płonne z końca lat 1700 i początku 1800.
Jak dotąd jedyne ciągłe linie, w pełni z tego terenu, które udało się odtworzyć to linia 36 wywodząca się od Jacoba (* ok. 1720) z parafii Trąbin z kontynuacją w linii 23 oraz linia 41 zaczynająca się od Pawła *(1761) z parafii Rypin oraz Strzygi i linia 42 od Wawrzyńca * około 1770 z parafii Rogowo, Rypin.
W województwie poznańskim, według opracowania Muzeum w Kórniku, mieszkali: służący Jakub Tadajewski, urodzony w 1709 roku z żoną Anną Jabłońską oraz siostra Jakuba Teresa Tadajewska (p.v. Witowska; s.v. Gorska). Dzieci Jakuba: Konstancja, Anna urodzona w Jankowicach, późniejsza żona Wojciecha Lewickiego zmarłego w 1721 roku; Stanisław urodzony we wsi Pierwoszew; Kazimierz urodzony w wsi Niezdrowo. Teresa była bezdzietna lub dzieci nie dożyły dorosłości bo jej spadkobiercami (testament z 24.01.1729 r.) zostali bratankowie Stanisław i Kazimierz. Poznańskie grodzkie i ziemskie inskrypcje z XVII i XVIII wieku z Biblioteki Kórnickiej notują, że owi bratankowie oraz drugi mąż Teresy jako dożywotnik w 1756 roku sprzedają część folwarku i budynków na przedmieściu Rybaki koło karmelitów. Brak jakichkolwiek informacji o potomkach Stanisława i Kazimierza.
Koło Płocka, na lewym brzegu Wisły, na cmentarzu parafii Dobrzyków w 1880 roku został pochowany ksiądz Konrad Tadajewski.
International Genealogical Index/ Continental Europe na www.familysearch.org notuje Ladislaus Tadejeski *(1863) Austria i zmarły w 1925 roku. To jedyny znany Tadajewski z zaboru austriackiego.
W Polsce i w USA żyją także osoby o pisowni nazwiska Tadejewski. Jedynie w zapisach parafii Lipinki napotkano tak pisane nazwisko. Jest to z pewnością efekt pomyłki w zapisie (fonetyczna transkrypcja nazwiska), gdyż często te same osoby są zapisywane raz jako Tadejewski (np. urodzenie) a innym razem jako Tadajewski (np. zgon). W pruskim wykazie podatkowym z 1772/1773 nie ma tak pisanego nazwiska. Ten błąd musiał zachować się u kogoś na jakimś etapie i trwa do dzisiaj. Obecnie w Polsce żyją 23 osoby o tej wersji nazwiska podczas gdy o nazwisku Tadajewski 411 osób.
Lata 1889 do 1891 to nasilona emigracja do Brazylii zwana nawet „gorączką brazylijską”. Darmowy przejazd, duże nadziały ziemi (do 150 morgów) do wykarczowania i pomoc materialna udzielana osadnikom przez rząd Brazylii wyraźnie sprzyjała masowym wyjazdom całych rodzin. Polskie osadnictwo koncentrowało się w stanach: Parana, Santa Catarina i Rio Grande do Sul.
Do Brazylii statkiem „Campinas” (kapitan Barrelet) z Hamburga do Sao Francisco w stanie Santa Catarina 17 lipca 1888 (przyjazd) wyemigrował, a właściwie uciekł z zaboru rosyjskiego, według wiedzy potomków, z obawy prześladowań za działalność konspiracyjną, Marcell (Marceli) Tadajewski (Tadajeski), robotnik, (*1844) z żoną Theodorą (*1841) i dziewięciorgiem dzieci: Wawrzyniec (*1868), Leokadia (*1870), Stanisława (*1874), Henryk (*1877), Eugeniusz (*1879), Marianna (*1881), Wanda (*1884), Eufemia (*1886), Bolesław (*1888). Pierwsze miejsce osiedlenia rodziny to Itapocu w stanie Santa Catarina (dane według list statkowych z Arquivo Historico de Joinville).
Ta sama rodzina (rodzice i dziewięcioro dzieci) jest notowana przy wyjeździe z Hamburga w dniu 20 czerwca 1888) w Hamburg Passenger Lists, 1850-1934, nazwisko Marselli Tadajesky, rolnik z Przasnitz (Przasnysz), Russland
Marceli dał początek brazylijskiej linii rodu. Jego nazwisko u potomków w Brazylii przybrało formę Tadaieski. W tej linii są także osoby piszące swoje nazwisko jako: Tadaiewski, Tadaeski, Tadaiesky, Tadaisky. W portalu Yahoo pod nazwiskiem Tadaieski figuruje 11 osób. Dwóch innych synów Marcelego (Włodzimierz i drugi nieznany z imienia) pozostało w Polsce dłużej (w czasie pośpiesznej ucieczki rodziny dwaj pierwsi przebywali na nauce w Warszawie). Włodzimierz do Brazylii dotarł później bo dopiero w 1897 roku i zamieszkał w wiosce w stanie Pará (północna część Brazylii). Jego potomkowie do dziś żyją w Belém stolicy tego stanu. Jego brat nigdy nie dotarł do Brazylii a wg wiedzy rodziny trafił do USA. Nie są znane jego dalsze losy w USA. Włodzimierz podjął nawet próbę odnalezienia brata i wsiadł z żoną na statek płynący do USA. Choroba żony spowodowała konieczność zejścia ze statku. Pozostał już w Belem.
Mayra i Martha Tadaieski są potomkami Henryka a Wlodzimierz Barroso Tadaiesky - Włodzimierza.
Ciekawym jest, że przodkowie z tej rodziny pierwotnie nosili nazwisko Taday (Tadaj) i pochodzili z południowego pogranicza Prus. Brazylijska część rodziny - potomkowie Franciszka z Dobrzankowa (katolicy) zmienili nazwisko na Tadajski, Tadajeski a druga część - potomkowie Jana z Dobrzankowa - ewangelicy z Bałd zmienili nazwisko na Tadday.
Drugi znany Tadajewski, który w roku 1890 wyemigrował z rodziną do Brazylii (port przybycia – Paranagua, pisownia nazwiska Tadojewski) to Wojciech (*1863/4), żona Rosalia (*1850) i pięcioro dzieci : Helena (*1887), Stefania (*1890, + przed 1896), Marianna (*1891), bliźnięta Bolesław i Bronisława (*1894). Otrzymali oni działkę ziemi nr 19 w Sao Paulo, Itaiópolis district, stan Santa Catarina. Tam figurują oni w spisie ludności z 1895/1896 roku jako Tadojewski. Bez wątpliwości pochodzą oni z linii 36. Nie zgadza się tylko Helena. Jej rodzice wzięli ślub w Trąbinie 11 listopada 1889 roku. Rozalia w akcie ślubu zapisana jest jako „dziewica” co wyklucza nieślubne dziecko.
Ta sama rodzina jest zapisana ponownie w porcie Paranagua w roku 1895 jako Tadauski: Alberto, Boleslau, Bronislava, Helena, Marianna i Rosalia. Jest to widocznie ich ponowny przyjazd do Brazylii bez Stefanii, która w 1895 roku
musiała już nie żyć. Ich dalsze losy w tym kraju są nieznane chociaż przynajmniej jedna osoba o nazwisku Tadauski żyje do dziś w Brazylii.
Do Buenos Aires w Argentynie w dniu 8.11.1947 statkiem Entre Rios wyjechał 26 letni ślusarz Alojzy Tadajewski (Outward Passenger Lists, 1890-1960). Był to zdemobilizowany po II Wojnie Światowej żolnierz z polskiej armii na zachodzie. Jego ostatnie miejsce pobytu w Anglii to St. Edmunds Demobilization Centre w Burry.
W Barnsley, Yorkshire, Anglia mieszkał Władysław (Walter) Tadajewski, *9.09.1924, + …09.2000 Barnsley z żoną Elisabeth Most, *1928, + 21.07.2007 Barnsley. Małżeństwo zawarli we wrześniu 1950 w Barnsley. Władysław to zapewne żołnierz armii polskiej urodzony w Polsce. Ich znane dzieci to urodzone w Yorkshire: Roman P., *…03.1953 Staincross; Tamara, *…12.1956 Hemsworth (Sloan, ślub lipiec 1994 w Bernsley); Marie Teresa, * …12.1956 Wakefield (Breedham, ślub wrzesień 1992).
Roman Tadajewski miał dwie żony: ….Senior (ślub I - 1977 w Barnsley, syn Mark, * …09.1978 w Salisbury ) i Heater Taylor (ślub II – 1983 w Barnsley). Z drugiego małżeństwa Roman miał cztery córki wszystkie urodzone w Barnsley: Victoria Teresa, *1885; Emma Sarah, *1990; Laurel Beth, *1995; Amelia Anna, *1997. Igra Kiara Tadajewski, *2003 w Salisbury to zapewne córka Marka.
Nazwiska Thaddey, Taddey, Taddai pojawiają się w zapisach ewangelickich parafii w Strasburgu (Brodnica) w linii Tedjeske i Rosenbergu (Susz). Siedem osób o nazwisku Thaddey mieszka obecnie w okolicach Bydgoszczy.
Nazwisko Taday w USA jest oryginalnym nazwiskiem (4 zapisy w Ellis Island z czego 2 z Czech, 1 z Austrii i 1 z Polski) a także przybranym skrótem od oryginalnego brzmienia nazwiska potomków Antoniego (Anthony) Tadajewskiego, który przypłynął do New York w 1897 roku z zaboru rosyjskiego. W wersji Tadday, Taday występuje w zapisach USC Bogate, Wielbark i Olsztynek oraz ewangelickich parafii w Manchengut (Mańki) i Muschaken (Muszaki). Alfabetyczny indeks chrztów tej ostatniej parafii z lat 1784-1939 zawiera przeszło 400 zapisów osób o tym nazwisku.
Ciekawy i chyba znaczący jest fakt, że w tej wersji nazwiska nie ma w żadnych zapisach na terenie Ziemii Dobrzyńskiej. Świadczy to o tym, że przemieszczenie się tej niewątpliwie starej gałęzi Tadajewskich na północ, na puste tereny „wyczyszczone” przez krzyżaków z plemion pruskich, nastapiło bardzo dawno. Najprawdopodobniej było to w XV wieku i trasa przemieszczania biegła na wschód lub północny-wschód, później na prawym brzegu Wisły na północ aż do miejsca ich największej koncentracji w rejonie Wielbarka, Olsztynka i Ostródy a więc na teren Prus Książęcych, które w XVI wieku oderwały się od Korony (Polska) i nawet przyjęło luteranizm jako religię państwową. Stąd nazwisko w Prusach pozostało w wersji pierwotnej i nie uległo spolszczeniu w późniejszych generacjach tak jak to często stawało się na terenie zaboru rosyjskiego (wersje: Tadaj, Tadajski, Tadajewski).
Prawdopodobnym punktem wyjścia z Ziemii Dobrzyńskiej wydaje się być wieś Tadajówka (własność jakiegoś Tadaja) jako najbardziej na wschód wysunięta znana stara lokalizacja Tadajewskich.
Nazwisko Tadaj występuje w Polsce (obecnie 128 osób) i w USA. Pochodzenie tej skróconej wersji nazwiska jest raczej tożsame z łacińską transkrypcją imienia Tadeusz (Thadaj). W Ellis Island jest 12 wpisów tej wersji nazwiska z polskich terenów.
Nazwisko Tadajski (w Polsce 11 osób w powiecie nidzickim i w Olsztynie oraz w USA) jest pochodne od nazwiska Tadaj. W zaborze rosyjskim występuje w zapisach parafii Przasnysz i Bogate oraz w USC Janowo zawsze jako zmiana (spolszczenie?) nazwiska Tadaj.
Nazwisko Radomiński zachowało się też do dnia dzisiejszego. Obecnie w Polsce nosi go 300 osób. Ile wśród nich jest potomków „dawnych” Tadajewskich tego już nie sposób sprawdzić.
Po przeprowadzeniu dokładnych badań genealogicznych można stwierdzić że: