Po upadku Powstania Listopadowego 1830 - 1831 roku grupa powstańców z okolic Sierpca, w obawie przed represjami carskimi, porzuciła swoje dawne miejsce zamieszkania i osiedliła się w okolicach Grudziądza. Wśród nich byli: Tadajewscy, Zalewscy, Kujawscy.
Ten lakonicznie krótki, ustny przekaz, podany mi przez Jana Kujawskiego z Olsztyna (kuzyna mojej mamy), który z kolei dowiedział się o tym od swego dziadka, zapoczątkował moje poszukiwania i próbę odtworzenia historii rodziny Tadajewskich.
W okolicy Sierpca istnieją obecnie dwie miejscowości zawierające w swojej nazwie składniki nazwiska Tadajewski. Są to: Tadajewo w dawnym województwie toruńskim, między Brodnicą a Rypinem, około 10 km na północ od Rypina, oraz Tadajówka w dawnym województwie ciechanowskim, między Rypinem a Żurominem, około 10 km na zachód od Żuromina. Miejscowości te są oddalone od siebie o około 30 km. Oprócz tego około 3 km na południowy wschód od wsi Rojewo (ok. 10 km na południe od Rypina) w lesie istnieje miejsce nazywane przez okoliczną ludność Tadajewo. Obecnie nie ma tam zwartych zabudowań. Najprawdopodobniej jednak kiedyś istniała tam wieś lub osada o tej nazwie – własność jakiegoś Tadajewskiego. Wymienione miejscowości leżą na terenach objętych w 1795 roku III Zaborem Pruskim (tzw. Nowe Wschodnie Prusy, Regencja Płocka), później w obrębie, Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Na mapie F. B. Engelhardta z 1810 roku (skala 1 : 600.000) nie są one uwidocznione. Nie mogły więc być wtedy duże.
Według Boguckiego (1965) większość starych miejscowości powiatu rypińskiego miało nazwy dzierżawcze pochodzące od imienia pierwszego osadnika lub oznaczające do kogo dana miejscowość należała (i tak Tadajewo – od imienia (w łacińskiej transkrypcji) Thaday to jest Tadeusz).
Podobny wzorzec powstawania nazwisk występował także w średniowiecznej Europie. I tak włoskie nazwisko “Taddei”, ktore pojawia sie we wszystkich częściach Włoch, lecz najczęściej w rejonie Tuscan, powstało od imienia Taddeo (Tadeusz),. Jeden ze starych raportów Przeora Zakonu Benedyktynów rezydujacego we Florencji z lat 1424-1525 wymienia rycerza króla Carlo VIII – Francesco Antonio Taddei a w 1637 roku senatora Giovanni di Taddeo.
W Szwajcarii w katalogu herbów z Kantonu Ticione (Tessin) występuje herb „Taddei” (Riva, 1945). W Kościele w Gandria istnieją dwie kaplice ufundowane przez : Pietro Taddei zmarłego w 1668 (napis zatarty) i Giacomo Taddei zmarłego w 1680 (istniejący napis) .
Imię Tadeusz (według Wielkiej Księgi Imion) jest pochodzenia hebrajskiego od słowa Taddai (odważny, mężny) lub aramejskiego od słowa Thad-daj (mężczyzna o szerokim torsie). Imię to jest notowane w Polsce od XIII wieku.
Wśród polskiej szlachty w połowie XVI wieku pospolitym było dodawanie przyrostka “-ski” lub “-wski” do nazwy posiadanej przez nich wsi. Nazwisko mogło być zmieniane przy dziedziczeniu, osiągane poprzez małżeństwo lub też na inne sposóby jak dzierżawa, zastaw nowych wsi lub nawet utworzone z własności ojczyma (Biliński, 1932; Bogucki, 1967; Moczydłowska, 1993). Stopniowy rozrost rodów powodował, że boczne linie traciły powoli ziemię a ich czlonkowie stawali się rzemieślnikami lub najemnymi robotnikami rolnymi. Jest więc możliwym, że nazwiska: Thaddey, Taday, Tadaj noszą dzisiaj potomkowie przodków „tych Tadajewskich”, którzy, nie posiadając już w tym czasie ziemi nie mogli dodawać końcówek “ski” do swoich nazwisk.